เคยมั้ยที่อยู่ๆ ผมก็ร่วงหนักมาก ผมร่วงติดพื้นห้องเต็มไปหมด กวาดบ้านทีเจอผมเป็นกระจุกๆ บางครั้งสระผมก็มีผมร่วงลงมาแทบจะอุดท่อจนตันไปเลย ผมร่วงมากขนาดนี้ต่อไปเราจะหัวล้านมั้ย!!??
ในภาวะปกติผมเราก็ร่วงได้อยู่แล้ว
รากผมของมนุษย์นั้นเริ่มพัฒนาตั้งแต่อยู่ครรภ์ เมื่อทารกคลอดออกมาส่วนมากจะเห็นมีผมอ่อนๆ ขึ้นอยู่แล้วมากบ้างน้อยบ้างขึ้นกับพันธุกรรมของแต่ละคน ต่อมาเมื่ออายุมากขึ้น รากผมก็พัฒนาจนมีความแข็งแรงมากขึ้นตามลำดับ โดยจำนวนรากผมทั้งหนังศีรษะจะมีจำนวนคงที่ไม่มีการเพิ่มจำนวนตั้งแต่เกิดจนตาย โดยจะมีการสลับรองกันสร้างเส้นผม โดยระยะที่สร้างเส้นผม หรือ Anagen phase จะกินเวลาเฉลี่ยรอบละ 4-6 ปี ในขณะที่ระยะพักการสร้างเส้นผม (Telogen phase) จะกินเวลารอบละ 3-4 เดือน ผมบนศีรษะของคนเราจะสลับรอบกันสร้างและพักตลาดชีวิต ในช่วงที่มีการสลับรอบนี้จะมีผมร่วงได้จำนวนหนึ่งซึ่งไม่ถือว่าผิดปกติ โดยจำนวนเส้นผมที่ร่วงในแต่ละวันไม่ควรเกิน 100 เส้นต่อวัน สามารถลองเก็บเศษผมรวบรวมใน 1 วัน ใส่ซองใสและนำมาเทียบกับตารางภาพในเวบไซต์ของ BHI Clinic ที่ลิ้งค์ www.bhiclinic.com เพื่อตรวจดูว่าปริมาณเส้นผมที่ร่วงนั้นมากเกินกว่าปกติหรือยัง แต่อย่างไรก็ตาม หากมีความไม่สบายใจก็สามารถเข้ามาปรึกษาแพทย์ได้ก่อน เพื่อการตรวจและรักษาตั้งแต่ระยะเริ่มต้น
ผมร่วงแบบไหนที่เสี่ยงจะหัวล้านในอนาคต?
ภาวะผมร่วงที่จะนำไปสู่ศีรษะล้านในอนาคตนั้นมักเป็นเรื่องของกรรมพันธุ์ กรรมพันธุ์ศีรษะล้านนั้นเกิดได้ทั้งเพศชายและเพศหญิง ส่วนใหญ่จะพบในผู้ชายเนื่องจากมีปัจจัยเรื่องฮอร์โมนเพศเข้ามาเกี่ยวข้อง ฮอร์โมนเพศชายที่เรียกว่า DHT หรือ Di-Hydrotestosterone จะกระตุ้นรากผมที่มีพันธุกรรมอ่อนแอ ให้หลุดร่วงไปตั้งแต่อายุน้อยๆ แต่แม้ว่าสัดส่วนของผู้ชายที่มีปัญหาผมร่วงศีรษะล้านจะมีมากกว่าผู้หญิงแต่ปัญหาที่มีผลกระทบกับจิตใจไม่แตกต่างกันทั้งสองเพศ ดังนั้นหากมีประวัติในครอบครัวชัดเจนว่ามีสมาชิกครอบครัวผมบางศีรษะล้าน เราก็มีโอกาสเผชิญปัญหานี้ได้เช่นกันและควรรีบหาทางป้องกันแก้ไขแต่เนิ่นๆ
ผมร่วงจากโรคภัยไข้เจ็บ
นอกจากเรื่องของพันธุกรรมแล้ว ภาวะโรคบางชนิดก็อาจเป็นสาเหตุให้ผมร่วงหนักจนถึงขั้นศีรษะล้านได้ เช่นโรคผิวหนังอักเสบชนิดทำลายรากผม (Cicatrical alopecia) โรคกินผม (Alopecia areata or Alopecia totalis) การได้รับยาเคมีบำบัดหรือฉายรังสีรักษามะเร็ง โรคต่อมไร้ท่อบางชนิด อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้ผมร่วงจนศีรษะล้านได้ ภาวะความเครียด ไข้สูง โรคทางฮอร์โมนก็เป็นสาเหตุของผมร่วงแบบเฉียบพลันได้เช่นกัน
ไม่ว่าผมร่วงนั้นจะรุนแรงมากน้อยแค่ไหน ก็อย่ามองข้าม ลองตรวจเช็คดูว่าเรามีผมร่วงจำนวนมากต่อวันหรือไม่ หากมีอาการผมร่วงมากผิดปกติก็ควรพบหรือปรึกษาแพทย์เพื่อหาวิธีลดผมร่วงที่เหมาะสม
วิธีลดผมร่วงแบบเฉียบพลัน
- วิธีลดผมร่วงสิ่งแรกที่ต้องทำคือหาสาเหตุของผมร่วง โดยเฉพาะผมร่วงจากโรคภัยไข้เจ็บ เนื่องจากเมื่อหาสาเหตุได้แล้วต้องหยุดสาเหตุนั้นๆ ทันที เช่นหากผมร่วงจากการใช้ยาก็ต้องหยุดยา ผมร่วงจากภาวะเครียด ภาวะติดเชื้อ ไข้สูง หากสาเหตุถูกกำจัดแล้วผมร่วงก็จะลดลงทันทีใน 1 เดือน
- ต้องบำรุงรากผมทันที วิธีลดผมร่วงด้วยการทานสารอาหารจำเป็น โดยเฉพาะโปรตีนและวิตามินแร่ธาตุจำเป็นต่อรากผม หมั่นพิจารณาภาวะย่อยอาหารว่ามีปัญหาหรือไม่ สามารถเสริมอาหารของรากผมได้ทั้งโดยการกินหรือการฉีดแล้วแต่ความจำเป็น
- ต้องฟื้นฟูรากผมในระยะถัดมา การกระตุ้นรากผมให้หลั่งสารซ่อมแซมตัวเอง ได้แก่การทำ PRPการฉายเลเซอร์พลังงานต่ำ การเสริมด้วย growth factors จะมีประโยชน์ในระยะการฟื้นตัวของรากผม
หากใครมีปัญหาผมร่วงมาก จนไม่สบายใจ แม้ว่าจะไม่สามารถนับจำนวนมากกว่า 100 เส้นต่อวันตามทฤษฎี ก็สามารถปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เพื่อหาสาเหตุและรีบระงับยับยั้งแต่เนิ่นๆ การลดผมร่วงจะได้ผลดีก็คือได้รับการวินิจฉัยและรักษาอย่างทันท่วงทีนั่นเอง
